Do użytków ekologicznych zalicza się: naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne „oczka wodne", kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności,  starorzecza, skarpy, kamieńce itd. Użytki ekologiczne spełniają funkcje biocenotyczną i fizjocenotyczną. Do funkcji pierwszego rodzaju zalicza się:

• lokalne banki genów roślin i zwierząt oraz ostoje biologicznej różnorodności,
• ostoje i miejsca gnieżdżenia się oraz żerowania drobnej zwierzyny, miejsca rozrodu płazów, ptaków
• ostoje gatunków dzikich roślin leczniczych, miododajnych itd.,
• ostoje zwierząt, biorących udział w biologicznej ochronie i sprzyjających zachowaniu ekologicznej równowagi.

Natomiast do funkcji drugiego rodzaju zalicza się:

• oazy biocenotyczne i wyspy ekologiczne pośród monotonnego krajobrazu pól i lasów gospodarczych,
• fragmenty korytarzy ekologicznych, łączących cenne przyrodniczo obszary przez tereny intensywnie zagospodarowane,
• szlaki wędrówek zwierząt lądowych i punkty etapowe na trasach przelotów ptaków migrujących,
• ochronę źródlisk, wód płynących i stojących, ochronę przed erozją, poprawę lokalnego mikroklimatu itd.,

Użytki ekologiczne na terenie nadleśnictwa utworzone zostały Rozporządzeniem Nr 72 Wojewody Mazowieckiego z dnia 8 lipca 2005 r. w sprawie użytków ekologicznych (Dz.Urz.Woj.Maz. Nr 175, poz. 5572) oraz Rozporządzeniem Nr 35 Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lipca 2007r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie użytków ekologicznych (Dz.Urz. Woj. Maz. Nr 138, poz. 3651). Aktualnie organem mającym kompetencje do tworzenia i likwidowania użytków posiada Rada Gminy lub Rada Miasta.

Na terenie Nadleśnictwa Gostynin występuje 91 użytków ekologicznych (pod osobnym numerem w rejestrze) o łącznej powierzchni wg tego rejestru wynoszącej 129,11 ha.

Powierzchnia ta nie jest zgodna z powierzchnią użytków wynikającą z ewidencji gruntów nadleśnictwa, w którym brak jest ujawnienia, jako użytki ekologiczne jednego wydzielenia: 103Ak w obrębie Duninów. Wydzielenie to ujęte jest w rejestrze użytków województwa mazowieckiego, jako użytek ekologiczny, natomiast w powszechnej ewidencji gruntów występuje, jako grunty leśne (Ls). Ponadto w efekcie zmian w ewidencji gruntów nastąpiła zmiana w powierzchni użytku (nr rej. 345) z 0,30 ha na 0,36 ha. Wobec tego ogólna powierzchnia użytków ekologicznych na gruntach nadleśnictwa wynosi 129,17 ha, z tego w ewidencji gruntów ujawnione jest 128,84 ha.

Źródło: Program ochrony przyrody dla N-ctwa Gostynin.